Tytuł projektu:

Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich – kontynuacja (MRG3)

Podmioty realizujące projekt:

• Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ
• 42 nadleśnictwa z terenu RDLP Kraków, RDLP Katowice, RDLP Wrocław, RDLP Krosno
• Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł

https://www.ckpsadaptacja-na-terenach-gorskich-kontynuacja

Okres realizacji: 2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności górskich ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe:

• Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
• Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach górskich poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

• Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
• Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
• Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 500 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, m.in. związane z:

• budową, przebudową lub odbudową zbiorników małej retencji i zbiorników suchych;
• budową, przebudową lub odbudową małych urządzeń piętrzących (zastawki, małe progi, przetamowania) na kanałach i rowach w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych, przywracania funkcji obszarów mokradłowych i ich ochrony oraz odtwarzanie terenów zalewowych;
• budową, przebudową lub odbudową  niedostosowanych do wód wezbraniowych obiektów hydrotechnicznych (mostów, przepustów, brodów);
• zabudową przeciwerozyjną dróg, szlaków zrywkowych oraz zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z gwałtownymi opadami (m.in. wodospusty, płotki drewniane, dylowanki, kaszyce, narzut kamienny).

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się wykonanie łącznie 628 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 358 tys. m³ (wskaźnik produktu) oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 280 tys. m³ (wskaźnik rezultatu).

Planowana wartość projektu:

• Całkowity koszt realizacji projektu: 302 880 000 zł
• Kwota wydatków kwalifikowalnych: 239 200 000 zł
• Kwota dofinansowania z UE: 190 666 320 zł

W Nadleśnictwie Piwniczna projekt MRG3 obejmuje  rozbiórkę i budowę obiektów mostowych niedostosowanych do ilości przepływającej wody, na obiekty o większym świetle w leśnictwach:

• Szczawnik (1szt.)
• Runek (1 szt.)
• Łomnica (1szt.)
• Roztoka, Mała (3 szt.)
• Roztoka Wielka (2 szt.)

Tytuł projektu: 

Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe

https://www.ckps.lasy.gov.pl/ochrona-gatunkow-i-siedlisk

Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.4 Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna.

Okres realizacji: 2017-2023

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)

Cel projektu: poprawa stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, występujących na obszarach Natura 2000, leżących na gruntach zarządzanych przez Lasy Państwowe.

Cele szczegółowe: polepszenie lub przywrócenie właściwych warunków siedliskowych, zabezpieczenie ostoi występowania i miejsc rozrodu populacji zagrożonych gatunków oraz redukcja zagrożeń, ograniczenie rozprzestrzeniania się obcych gatunków inwazyjnych.

Zakres projektu obejmował wykonywanie działań – najlepszych praktyk w ochronie gatunków i siedlisk, zgodnie z zapisami planów zadań ochronnych, planów ochrony oraz planów urządzenia lasu sporządzonych dla obszarów Natura 2000.

Katalog wykonanych prac:

• dostosowanie składu gatunkowego do potrzeb gatunku lub siedliska,
• zabiegi czynnej ochrony siedlisk (w tym np. ekstensywne użytkowanie kośne lub kośno-pastwiskowe łąk, budowa zastawek, przegród, blokowanie rowów melioracyjnych w celu utrzymania określonego uwilgotnienia),
• zabiegi czynnej ochrony gatunków (w tym: wieszanie budek lęgowych, budowa platform lęgowych, zabezpieczanie miejsc rozrodu, lęgowisk, zimowisk, sadzenie roślin żywicielskich dla motyli i in.),
• zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych (np. czeremchy amerykańskiej, rdestowców),
• monitorowanie występowania gatunków chronionych,
• kanalizacja ruchu turystycznego (np. tworzenie i wyposażenie ścieżek edukacyjnych, tras nordic walking),
• ograniczenie drapieżnictwa (duże zagrożenie dla chronionych gatunków ptaków stanowią drapieżniki, których presję ograniczano w różny sposób, np. przez odstrzał, odłów i wywiezienie w dalsze rejony, zastosowanie odstraszających preparatów).

Liczba obszarów Natura 2000, na których były prowadzone działania: 117

Liczba RDLP realizujących projekt: 16

Liczba nadleśnictw realizujących projekt: 114

Efekty projektu

Najistotniejszym rezultatem projektu była powierzchnia siedlisk, których stan ochrony został poprawiony bądź wzmocniony poprzez przeprowadzone działania ochrony czynnej.

• powierzchnia siedlisk wspieranych w zakresie uzyskania lepszego statusu ochrony (CI): 14 893 ha
• liczba typów siedlisk objętych działaniami ochronnymi: 30 szt.
• liczba gatunków objętych działaniami ochronnymi: 32 szt.

Wartość projektu:

Całkowity koszt realizacji projektu: 30 305 005,14 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 23 379 179,85 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 19 872 302,87 zł

się blisko 30% ujęć tychże wód spośród wszystkich odkrytych w Polsce.

Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych realizowany był przez Nadleśnictwo Piwniczna na obszarze Natura 2000, w PLH120019 - Ostoja Popradzka - rezerwat "Las Lipowy Obrożyska”.

W ramach projektu realizowane były zadania:

- nr 4: Zwalczanie gatunków inwazyjnych mające na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się gatunku obcego - niecierpka drobnokwiatowego z osobników występujących w rezerwacie poprzez wyrywanie okazów tej rośliny, tj. gatunku inwazyjnego przed okresem kwitnienia na wytypowanej powierzchni 0,20 ha. Zwalczanie będzie obejmować wyrwanie roślin przed okresem kwitnienia, zebranie roślin w szczelne worki i utylizację poza obszarem rezerwatu.

Wartość wykonanego zadania wyniosła 7860,00 złotych netto.

- nr 5: Dostosowanie składu gatunkowego do potrzeb gatunku lub siedliska mające na celu wykonanie zabiegu w strefie ochrony czynnej polegającego na wykonaniu cięć niskiej intensywności w oddz. 104d i 105 k na łącznej powierzchni 6,46 ha mającego na celu regulację składu gatunkowego drzewostanu niezgodnego
z siedliskiem oraz poprawę warunków wzrostu podrostom Lp, Gb i innym gatunkom grądowym. Surowiec drzewny będzie w większości pozostawiony do mineralizacji
w miejscu ścięcia Część surowca uzyskanego w trakcie cięć zostanie wykorzystana do tworzenia naturalnych barier na przebiegu dzikich ścieżek (na granicach rezerwatu), o czym jest mowa w PO. Zakres prac: ścinka drzew wyznaczonych
do wycinki w uzgodnieniu z RDOŚ, część drzew o rozbudowanych koronach będzie wymagała zredukowania korony przed ścinką, odsłonięcie - uwolnienie podrostów lipy i graba wraz ze składaniem gałęzi i drewna w sterty.

Wartość wykonanego zadania wyniosła 50600,00 złotych netto.

W wyniku zrealizowanego już przedsięwzięcia, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dofinansował działania mające na celu przebudowę drzewostanów monokulturowych na terenie Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Beskidu Sądeckiego.

Projekt obejmował następujący zakres prac:

• Melioracje agrotechniczne – 128,25 ha,
• Przebudowa drzewostanów (zakładanie upraw wraz z poprawkami) – 113,75 ha,
• Grodzenie upraw – 5100 mb.