Po raz pierwszy do literatury naukowej i praktyki pojecie "pomnik przyrody" wprowadził niemiecki przyrodnik i geograf baron Aleksander von Humboldt (1769-1859). Początkowo określenie "pomnik przyrody" odnosiło się do starych i okazałych drzew, z czasem jednak zostało rozciągnięte na parki, aleje i zabytki przyrody nieożywionej. Ochronie najstarszych drzew-pomników zaczęto poświęcać więcej uwagi na przełomie XIX i XX stulecia, kiedy to powstała nowoczesna ochrona przyrody, jednak już król Władysław Jagiełło wydał w 1423 roku edykt o potrzebie ochrony cisów.

Na gruntach Nadleśnictwa Piwniczna znajduje się 8 pomników przyrody. Natomiast w zasięgu terytorialnym znajduje się kolejne 43 pomniki.

Poniżej wyszczególnienie pomników przyrody znajdujących się na gruntach nadleśnictwa.

• "Uroczysko Szczawnik" (Leśnictwo Szczawnik, oddz. 3f) - powierzchniowy pomnik przyrody, drzewostan jodłowo-bukowy na powierzchni 8,21 ha,
• Staw infiltracyjny "Wierchomla" (Leśnictwo Wierchomla, oddz. 89b) - powierzchniowy pomnik przyrody (pow. 1,99 ha), część pomnika przyrody na gruntach innej własności,
• Dwa stanowiska stanowiska języcznika zwyczajnego (Leśnictwo Roztoka Wielka, oddz. 149i) - powierzchnia 2 x 1 ha,
• "Głęboki Jar" (Leśnictwo Rzyczanów, cz. oddz. 123a,b, 124d,g, 130a,d) - obiekt geomorfologiczny, wąwóz z fragmentem potoku Rzyczanowskiego z otaczającym drzewostanem. Powierzchnia 7 ha,
• Źródło wody mineralnej "Rogasie" (Leśnictwo Roztoka Wielka, oddz. 171d) - zboczowe źródło siarczkowej wody mineralnej,
• Skałki piaskowcowe "Pusta Wielka I" (Leśnictwo Zubrzyk, oddz. 91g) - naturalne formy skalne w postaci progów i niewielkich ambon w otoczeniu lasu zbliżonego do naturalnego. Powierzchnia 3 ha, 
• Skałki piaskowcowe "Pusta Wielka II" (Leśnictwo Zubrzyk, oddz. 91f) - grzebień skalny, wychodnie, uskoki wraz z drzewostanem o cechach lasu naturalnego. Powierzchnia 5 ha.
• Lipa szerokolistna, Leśnictwo Rzyczanów, oddz. 124c, drzewo pomnikowe.